Lần đầu tiên ô tô hybrid cắm sạc bán chạy hơn xe máy dầu

Một cột mốc lịch sử, một cuộc 'đổi ngôi' mang tính biểu tượng vừa chính thức diễn ra trên thị trường ô tô châu Âu. Lần đầu tiên, doanh số của dòng xe hybrid cắm sạc (Plug-in Hybrid - PHEV) đã chính thức vượt qua doanh số của xe máy dầu (diesel). Đây không chỉ đơn thuần là một sự thay đổi trên bảng xếp hạng, nó là một tiếng chuông báo tử, một dấu chấm hết cho 'đế chế' xe diesel từng một thời thống trị tuyệt đối tại lục địa già. Sự kiện này là kết quả tất yếu của một quá trình chuyển dịch kéo dài gần một thập kỷ, được thúc đẩy bởi những bê bối chấn động, các quy định khí thải ngày càng siết chặt và sự trỗi dậy không thể cản phá của công nghệ điện hóa.

Sự sụp đổ của một 'đế chế'

Để hiểu được tầm vóc của cuộc 'đổi ngôi' này, cần phải nhìn lại quá khứ huy hoàng của động cơ diesel. Từng được xem là lựa chọn hàng đầu nhờ khả năng tiết kiệm nhiên liệu và mô-men xoắn mạnh mẽ, vào thời kỳ đỉnh cao, ô tô máy dầu chiếm tới hơn 50% thị phần xe mới tại châu Âu. Nó là 'trái tim' của gần như mọi chiếc taxi, xe thương mại và cả xe gia đình.

Nhưng 'bữa tiệc' đã đột ngột kết thúc vào năm 2015 với vụ bê bối 'Dieselgate' của Tập đoàn Volkswagen. Vụ gian lận khí thải chấn động này đã phá hủy hoàn toàn niềm tin của công chúng và các nhà làm luật vào sự 'sạch sẽ' của công nghệ diesel. Nó được ví như một 'phát súng' mở đầu cho một cuộc sụp đổ domino kéo dài:

• Năm 2017: Lần đầu tiên kể từ 2009, doanh số xe xăng vượt qua xe dầu.
• Năm 2021: Doanh số xe hybrid truyền thống (HEV) chính thức vượt qua xe dầu.
• Năm 2022: Đến lượt xe thuần điện (BEV) bỏ lại xe dầu ở phía sau.
• Và giờ đây, năm 2025: Ngay cả xe hybrid cắm sạc (PHEV), một phân khúc vẫn còn khá mới mẻ, cũng đã vượt mặt.

Theo dữ liệu mới nhất, sau 10 tháng đầu năm 2025, xe PHEV chiếm 9,4% thị phần, trong khi xe máy dầu chỉ còn nắm giữ vỏn vẹn 8%. 'Đế chế' diesel đã thực sự sụp đổ.

'Cây gậy và củ cà rốt': những nguyên nhân đằng sau sự thay đổi

Sự thoái trào của xe diesel và sự lên ngôi của các dòng xe điện hóa là kết quả của một chiến lược 'cây gậy và củ cà rốt' được các chính phủ châu Âu áp dụng một cách quyết liệt.

'Cây gậy' chính là các quy định khí thải ngày càng khắc nghiệt. Các tiêu chuẩn Euro 6 và sắp tới là Euro 7 đã khiến việc sản xuất động cơ diesel sạch trở nên cực kỳ tốn kém và phức tạp, đặc biệt là ở phân khúc xe cỡ nhỏ. Hàng loạt các mẫu xe 'quốc dân' như Volkswagen Polo hay Renault Clio đã phải loại bỏ hoàn toàn tùy chọn máy dầu. Nhiều thành phố lớn ở châu Âu cũng đã ban hành các lệnh cấm hoặc hạn chế xe diesel vào trung tâm, trực tiếp 'bóp nghẹt' sự sống của dòng xe này.

'Củ cà rốt' chính là những chính sách ưu đãi và khuyến khích dành cho xe 'xanh'. Trong khi xe diesel đối mặt với các loại thuế môi trường ngày càng cao, thì các dòng xe hybrid và xe điện lại được hưởng lợi từ việc giảm thuế, trợ cấp mua xe và các đặc quyền khác như miễn phí đỗ xe hay đi vào làn đường ưu tiên. Sự xuất hiện của hàng loạt các mẫu PHEV hấp dẫn, từ các thương hiệu phổ thông như Hyundai Santa Fe, cho đến các dòng xe sang như Mercedes-Benz GLE, đã mang đến cho người tiêu dùng những lựa chọn thay thế ưu việt.

Tương lai nào cho động cơ đốt trong?

Sự sụp đổ của diesel không có nghĩa là sự kết thúc của động cơ đốt trong. Thay vào đó, nó đang thúc đẩy một cuộc cách mạng về công nghệ hybrid. Các hãng xe đang dồn lực phát triển các hệ truyền động xăng-điện ngày càng tinh vi và hiệu quả hơn. Xe hybrid cắm sạc (PHEV) nổi lên như một giải pháp 'chuyển tiếp' hoàn hảo, mang lại lợi ích kép: có thể chạy hoàn toàn bằng điện cho các quãng đường ngắn hàng ngày, và sử dụng động cơ xăng cho các chuyến đi dài mà không lo về trạm sạc. Ngay cả tại Việt Nam, xu hướng này cũng đang diễn ra mạnh mẽ với sự xuất hiện của Toyota Veloz Hybrid, Honda CR-V Hybrid và hàng loạt mẫu xe khác.

Tương lai của động cơ diesel tại châu Âu có vẻ đã được định đoạt, đặc biệt là với lệnh cấm bán xe động cơ đốt trong mới vào năm 2035 đang treo lơ lửng. Cuộc 'đổi ngôi' lịch sử này là một bài học đắt giá, cho thấy khi công nghệ, chính sách và nhận thức của người tiêu dùng cùng thay đổi, ngay cả những 'đế chế' tưởng chừng như không thể sụp đổ cũng có thể lụi tàn một cách nhanh chóng