Ô tô Trung Quốc tràn sang Việt Nam, bán chẳng được bao nhiêu
Một cuộc 'xâm lăng' quy mô lớn, rầm rộ và đầy tham vọng của các thương hiệu ô tô Trung Quốc đang diễn ra tại Việt Nam. Hơn 30 mẫu xe du lịch, phủ sóng mọi phân khúc từ giá rẻ đến cao cấp, đã và đang được giới thiệu. Những cái tên nằm trong top đầu tại thị trường tỷ dân như BYD, Geely, Chery... đều đã góp mặt. Về số lượng sản phẩm, họ dường như đã vượt qua cả các ông lớn Nhật, Hàn. Thế nhưng, đằng sau sự hào nhoáng đó lại là một sự thật phũ phàng: người tiêu dùng Việt vẫn chưa thực sự 'mở lòng'. Với tổng doanh số chưa chạm nổi mốc 15.000 xe sau 10 tháng đầu năm 2025, rõ ràng bức tường thành mang tên 'niềm tin' vẫn còn quá cao và quá vững chắc.
Nghịch lý giữa lượng nhập khẩu và doanh số thực tế
Những con số thống kê đã vẽ nên một bức tranh đầy nghịch lý. Theo Cục Hải quan, lượng xe nguyên chiếc nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam là rất lớn, chiếm một phần không nhỏ trong tổng số xe nhập khẩu. Tuy nhiên, phần lớn trong số đó lại là xe tải và xe chuyên dụng. Khi bóc tách riêng mảng xe du lịch, mọi thứ lại trở nên hoàn toàn khác.
Số liệu đăng kiểm và số liệu bán hàng (dù chưa đầy đủ) đều cho thấy một sự thật chung: doanh số của các thương hiệu Trung Quốc còn rất khiêm tốn. Ngay cả thương hiệu dẫn đầu là MG, với dải sản phẩm 9 mẫu xe, cũng chỉ bán được khoảng 7.000 xe sau 10 tháng. Các tên tuổi lớn khác như BYD, Omoda & Jaecoo, Lynk & Co... đều có doanh số lẹt đẹt, chỉ vài trăm đến hơn hai nghìn xe. Tổng cộng, thị phần của toàn bộ các thương hiệu xe du lịch Trung Quốc cộng lại chưa chiếm nổi 5% thị phần cả nước. Con số này là quá nhỏ bé so với sự đầu tư rầm rộ về marketing và hệ thống showroom của họ.
Sự chênh lệch lớn giữa số xe đăng kiểm và số xe bán ra ở một số hãng còn cho thấy một vấn đề khác: xe đã về đến đại lý nhưng vẫn nằm 'đắp chiếu' chờ khách. Rõ ràng, việc đưa xe về Việt Nam thì dễ, nhưng để xe lăn bánh ra khỏi showroom lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.
'Bức tường' định kiến và những rào cản cố hữu
Dù các mẫu xe Trung Quốc thế hệ mới đã có những bước tiến vượt bậc về thiết kế, công nghệ và tính năng, nhưng chúng vẫn đang vấp phải những 'bức tường' cố hữu trong tâm trí người tiêu dùng Việt.
1. 'Vết sẹo' quá khứ và bài toán chất lượng
Đây là rào cản lớn nhất. Giai đoạn 2006-2012, một làn sóng xe Trung Quốc giá rẻ nhưng chất lượng kém, nhanh xuống cấp và thiếu an toàn đã tràn vào Việt Nam, để lại một 'vết sẹo' sâu sắc trong tâm trí cả một thế hệ người tiêu dùng. Dù các sản phẩm hiện tại đã khác xa, nhưng ấn tượng xấu đó vẫn còn tồn tại. Đa số người mua xe, vốn xem chiếc ô tô là một tài sản lớn, vẫn còn rất e dè. Họ cần thời gian, cần những bằng chứng xác thực qua nhiều năm sử dụng để có thể tin tưởng vào độ bền của một chiếc xe Trung Quốc.
2. Giá bán không còn 'siêu rẻ'
Chiến lược 'giá rẻ' của quá khứ đã không còn được áp dụng. Các mẫu xe Trung Quốc hiện nay có giá bán cạnh tranh trực tiếp với các đối thủ Nhật, Hàn. Khi đặt lên bàn cân một số tiền tương đương, giữa một thương hiệu mới và một thương hiệu đã được khẳng định về chất lượng, độ bền và giá trị bán lại như Toyota hay Hyundai, câu trả lời của đa số người tiêu dùng Việt Nam là rất rõ ràng.
3. Giá trị bán lại - 'cơn ác mộng' của xe Trung Quốc
Giá trị bán lại là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Theo các nghiên cứu thị trường, mức mất giá của một chiếc xe Trung Quốc sau vài năm sử dụng có thể cao gấp đôi so với các đối thủ Nhật, Hàn. Việc bán lại một chiếc xe Trung Quốc đã qua sử dụng cũng khó khăn và mất thời gian hơn rất nhiều. Đây là một rủi ro tài chính quá lớn mà không nhiều người sẵn sàng chấp nhận.
'Gót chân Achilles' mang tên dịch vụ hậu mãi
Nếu những rào cản trên là về tâm lý và tài chính, thì vấn đề dịch vụ hậu mãi lại là một 'gót chân Achilles' mang tính thực tế. Những câu chuyện về việc khách hàng phải chờ đợi nhiều tháng trời để có phụ tùng thay thế đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn, ngay cả với thương hiệu bán chạy nhất là MG.
Một khách hàng tại TP.HCM phải chờ 5 tháng cho một chiếc hộp số mới. Một khách hàng khác ở Đà Nẵng, sau khi xe bị ngập nước, cũng phải chờ đợi vô định vì đại lý không có sẵn phụ tùng. Những sự việc này đã gióng lên một hồi chuông báo động: Nếu hãng xe có doanh số tốt nhất còn như vậy, thì những thương hiệu chỉ bán được vài trăm xe sẽ ra sao?
Việc thiếu hụt linh kiện, dịch vụ sửa chữa thiếu chuyên nghiệp không chỉ gây phiền toái mà còn làm đội chi phí sở hữu xe lên rất cao, biến một chiếc xe 'giá hợp lý' ban đầu thành một món nợ đắt đỏ. Đây chính là điểm yếu chí mạng, là bài toán sống còn mà các hãng xe Trung Quốc buộc phải giải quyết nếu muốn tồn tại và phát triển bền vững tại Việt Nam.
Cuộc 'xâm lăng' của ô tô Trung Quốc có thể đang rất rầm rộ, nhưng con đường để chinh phục thực sự trái tim và ví tiền của người tiêu dùng Việt vẫn còn rất dài và đầy chông gai.
